Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ – ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταναλώνουν το 40% της ενέργειας και είναι υπεύθυνα για το ένα τρίτο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα. Τα περισσότερα κτίρια που θα υπάρχουν το 2050 έχουν ήδη κτιστεί, οπότε το κλειδί για την επιτυχία των μακροπρόθεσμων ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων είναι η αναβάθμιση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος. Στην πράξη, αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση λόγω των ποικίλων τεχνικών προβλημάτων και άλλων αστάθμητων παραγόντων οι oποιοί σε μια υφιστάμενη αναβάθμιση δεν μπορούν να προβλεφθούν. Απαιτείται ανάληψη δράσης συμπεριλαμβανομένης περισσότερης έρευνας, παρουσίασης καινοτόμων λύσεων και διευκολύνσεις στο να γίνουν προσιτά στην ευρύτερη αγορά.

Τα κτίρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταναλώνουν το 40% της ενέργειας και είναι υπεύθυνα για το ένα τρίτο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα. Τα περισσότερα κτίρια που θα υπάρχουν το 2050 έχουν ήδη κτιστεί, οπότε το κλειδί για την επιτυχία των μακροπρόθεσμων ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων είναι η αναβάθμιση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος. Στην πράξη, αυτό αποτελεί μεγάλη πρόκληση λόγω των ποικίλων τεχνικών προβλημάτων και άλλων αστάθμητων παραγόντων οι oποιοί σε μια υφιστάμενη αναβάθμιση δεν μπορούν να προβλεφθούν. Απαιτείται ανάληψη δράσης συμπεριλαμβανομένης περισσότερης έρευνας, παρουσίασης καινοτόμων λύσεων και διευκολύνσεις στο να γίνουν προσιτά στην ευρύτερη αγορά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των οδηγιών, Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (EPBD – Energy Performance of Buildings Directives), (EED – Energy Efficiency Directives) αναλαμβάνει δράση έναντι της πρόκλησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση του κτιριακού της αποθέματος. Επιπρόσθετα, η ΕΕ ενισχύει την εφαρμογή των πιο πάνω οδηγιών μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων προώθησης έρευνας και καινοτομίας, IEE-Intelligent Energy Europe, FP7-7th Framework Programme και το πιο πρόσφατο και αρκετά γνωστό είναι το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 (Horizon 20200), καθώς και το European Structural and Investment Funds (ESIF).

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η αγορά έχει εμπιστοσύνη στα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), όμως πρέπει να γίνεται έλεγχος ώστε να αξιολογείται η ορθότητα των προβλέψεων τους. Πολιτικές θα μπορούσαν να απαιτήσουν από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν και να ελέγχουν δειγματοληπτικά την σχέση μεταξύ προβλεπόμενης και μετρήσιμης κατανάλωσης. Η ενεργειακή παιδεία και συνείδηση των χρηστών είναι η βασική παράμετρος βελτιστοποίησης της πιο πάνω σχέσης.

Οι τεχνολογίες που κατέχουν σημαντική θέση στις ενεργειακές αναβαθμίσεις είναι τα Συστήματα Εξωτερικής Θερμομόνωσης, τα Ενεργειακά Κουφώματα, ο Εξαερισμός, η Αεροστεγανότητα, το Ζεστό Νερό Χρήσης, η παραγωγή Θερμότητας, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Ενεργειακή Αποθήκευση, οι Αυτοματισμοί και ο Φωτισμός.

Η Θερμομόνωση έχει την μεγαλύτερη επίδραση στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και έχει ουσιαστική επίδραση στην θερμική άνεση. Την ίδια στιγμή η ενεργεία που καταναλώνεται για την κατασκευή τους είναι σημαντική. Η τεχνολογική ανάπτυξη θερμομονωτικών υλικών είναι ήδη ώριμη, ως εκ τούτου περισσότερη έρευνα χρειάζεται για τα υπερμονωτικά υλικά (Superinsulation materials – SIM) για ειδικές περιπτώσεις και κατασκευαστικές λεπτομέρειες που βρίσκουν εφαρμογή σε ιστορικά κτίρια. Η έλλειψη πιστοποιημένης γνώσης από ανειδίκευτους εγκαταστάτες τέτοιων συστημάτων έχει ως αποτέλεσμα, την αύξηση της πιθανότητας κινδύνου διείσδυσης υγρασίας, συμπύκνωσης της και ανάπτυξη μούχλας στους εσωτερικούς τοίχους.

Το σύστημα εξαερισμού έχει σημαντικό αντίκτυπο στις ενεργειακές αναβαθμίσεις μικρής και μεγάλης κλίμακας όσον αφορά την ποιότητα αέρα στο εσωτερικού περιβάλλοντος και την άνεση στον κατοικήσιμο χώρο.

Τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ιδιαίτερα σημαντικά όσον αφορά τις αναβαθμίσεις σε κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Το κόστος και η ενέργεια κατασκευής τους έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα στα Φωτοβολταϊκά Συστήματα αλλά στις λοιπές τεχνολογίες ΑΠΕ παραμένουν ακόμα ψηλά.

Η αποθήκευση ενέργειας είναι η τεχνολογία κλειδί για τα κτίρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, όμως το αντίκτυπο της στο κόστος και στη λειτουργικότητα είναι αποτρεπτικό ειδικά όταν ο χώρος που χρειάζεται τέτοια συστήματα αποθήκευσης, είναι μη συμβατός και παρουσιάζει αρκετά τεχνικά ζητήματα. Η τεχνολογική εξέλιξη και η οικονομία κλίμακας αναμένεται να δώσουν λύσεις στα πιο πάνω εμπόδια στο άμεσο μέλλον και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας θα επιτρέψουν τις μεγάλες διεισδύσεις των τεχνολογιών ΑΠΕ και την ενίσχυση της αειφορίας.

Τα συστήματα ελέγχου είναι σημαντικά σε τέτοιες αναβαθμίσεις όχι μόνο για να βελτιώνουν την αποδοτικότητα των υπηρεσιών (φωτισμός) του κτιρίου, αλλά επίσης για να βοηθούν τον χρήστη να ελέγχει την ενεργειακή απόδοση, να προβαίνει στην προβλεπόμενη συντήρηση και να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου με σκοπό να πετύχει βέλτιστη συμπεριφορά με ανάλογες επεμβάσεις.

Το 2016 είναι το έτος κλειδί για την χάραξη πολιτικής στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού τομέα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει την νομοθεσία που αφορά στην προσπάθεια που γίνεται για ενεργειακή αναβάθμιση, μέσω των Οδηγιών για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων. Σημαντική εξέλιξη είναι οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί στο Παρίσι μέσω των οποίων οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στην επιτάχυνση των εργασιών για την Ενεργειακή Ένωση και για μια μακροπρόθεσμη πολιτική για τις κλιματικές αλλαγές θέλοντας να δώσουν ώθηση στην Εξοικονόμηση Ενέργειας.